Prehrambena Industrija - Crna Gora

U toku javni poziv za podršku unapređenju kvaliteta proizvoda

Preduzeća čija je osnovna djelatnost poljoprivreda i koja uredno izmiruju obaveze prema državi imaju mogućnost da od resornog ministarstva dobiju podršku za uvođenje standarda vezanih za bezbjednost hrane, čime bi povećali kvalitet svojih proizvoda, odnosno konkurentnost.

Javnim pozivom, objavljenim u avgustu, definisano je da Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja nadoknađuje preduzećima dio troškova za uvođenje nekog od standarda – HACCP, ISO 22000, GLOBALGAP,BRC, IFS, FSSC 22000, GOST-R, HALAL i KOSHER.

Viši kvalitet proizvoda moguće je postići i garantovanjem dodatnih elemenata, odnosno zaštićenim oznakama, pa se podrška daje i grupi proizvođača za uvođenje u registrovane šeme kvaliteta (oznake porijekla, geografskog porijekla i tradicionalno garantovanih specijaliteta).

Ne(obavezno)

Savjetnica za politiku kvaliteta u Ministarstvu poljoprivrede i ruralnog razvoja Merisa Čekić objašnjava za Pobjedu da je HACCP zakonski obavezan standard i da ga preduzeća iz oblasti agroindustrije, uglavnom, imaju.

- Prilikom širenja asortimana proizvoda, ovaj standard se mora uvesti u svaku novu proizvodnu liniju, pa postoji stalna potreba za njegovim uvođenjem. Posebno očekujemo odziv novih, malih proizvođačkih i prerađivačkih pogona – kaže Čekić.

Prema njenim riječima, ostali navedeni standardi nijesu zakonski obavezni, ali su veoma aktuelni, odnosno traženi na potencijalnim tržištima za crnogorske proizvođače, kao što su EU, Rusija, islamske zemlje…

- Za sada nam je poznato da imamo proizvođača koji imaju ISO 22000 i HALAL, ali tačna evidencija nije na raspolaganju resornom ministarstvu, s obzirom da je riječ o neobaveznim standardima – kaže Merisa Čekić.

Neophodno

U svakom slučaju, kaže ona, svi navedeni standardi obezbjeđuju sljedljivost proizvoda u sistemu bezbjednosti hrane, uzdizanje poljoprivrede na veći nivo, kroz bolji nadzor i kontrolu.

Merisa Čekić kaže da će politika kvaliteta biti prioritet Ministarstva u narednom periodu, posebno kroz označavanje proizvoda nekom od zakonom predviđenih oznaka.

- Za sada nemamo ni jedan zaštićeni proizvod. U proceduri je zahtjev udruženja proizvođača pljevaljskog sira – navodi Merisa Čekić, ističući da označavanje, u najkraćem, proizvodu daje veću tržišnu vrijednost, a području na kojem se proizvodi prepoznatljivost.

- U Evropskoj uniji su vrlo traženi proizvodi koji su zaštićeni oznakama i ima ih dosta. Naročito Francuska i Italija koja ima 180  zaštićenih proizvoda. Njihova cijena veća je i za 200 odsto u odnosu na proizvode iz iste kategorije – kaže Merisa Čekić.

Sporo

Ona smatra da Crna Gora u ovoj oblasti ide sporo zbog toga što crnogorski poljoprivrednici nemaju razvijenu tradiciju udruživanja na modernim osnovama i generalno imaju strah od procedura. Ograničavajući faktor malim i finansijski nejakim proizvođačima je, kako dodaje, skupa izrada projekta.

 - Izrada elaborata, odnosno specifikacije proizvoda, koja treba da opiše i dokaže vezu između tehnologije proizvodnje i područja je najskuplji dio ovog procesa. Udruženje proizvođača pljevaljskog sira koštao je 12.000 eura, ali su oni projekat pokrenuli uz podršku USAID-a, opštine i Ministarstva – kaže Merisa Čekić.

Ona ističe da se podrška iz agrobudžeta daje ne samo za troškove izrade elaborata, nego i druge faze pripreme dokumenata za podnošenje zahtjeva za oznaku.

Za projekat vrijedan 4.000 eura podrška 1.600 eura

Prijave za javni poziv za dodjelu podrške troškovima uvođenja i sertifikacije u sistem kvaliteta i bezbjednosti hrane za ovu godinu mogu se podnositi do 15. novembra, a prihvatljive investicije su one koje su realizovane od početka godine do tada.

Podrška za uvođenje nekog od standarda je 40 odsto vrijednosti projekta, čija maksimalna vrijednost može da bude 4.000 eura. Učešće Ministarstva u troškovima uvođenja u šeme kvaliteta, odnosno podnošenja zahtjeva za dobijanje oznake, ove godine biće do 600 eura.